زمان گیرش بتن
زمان گیرش بتن چیست ؟ یک دغدغه اساسی و چالش‌برانگیز در مبحث بتن است و یا به عبارتی دیگر چقدر زمان نیاز خواهد بود تا بتن تنظیم و پخت آن تکمیل گردد. امّا در حقیقت این امر هیچگاه اتفاق نمی‌افتد و بتن به‌صورت مداوم و همیشگی در حال افزایش مقاومت و پخته‌تر شدن است. اگرچه سرعت این عملیات پس از مدتی به‌طور کاملاً محسوسی کند می‌شود که می‌توان از آن چشم پوشی کرد.سخت شدن مداوم به این دلیل است که ذرات سیمان با آب در مخلوط واکنش نشان می‌دهند. درواقع به این فرآیند هیدراتاسیون اطلاق می‌شود. تا زمانی که سیمان با رطوبت حتّی به‌صورت حباب‌های کوچک در تماس باشد، این روند و تشکیل پیوند ادامه دارد. درواقع این پدیده پس از دستیابی به مقاومت کامل، شاید به حداقل برسد؛ امّا به‌طور مداوم ادامه دارد. ما در مقاله زمان گیرش اولیه بتن و ثانویه بتن شما را باین روند این فرآیند و عوامل موثر در آن آشنا خواهیم کرد. پس جهت شناخت از زمان گیرش بتن با ما تا انتهای این مقاله از وب‌سایت استحکام سازان همراه باشید.
فهرست مطالب در این مقاله:
- گیرش‌بتن به چه معناست؟
- گیرش اولیه بتن چیست؟
- گیرش نهایی بتن چیست؟
- تفاوت در زمان گیرش اولیه و نهایی بتن چیست؟
- عوامل موثر بر زمان گیرش بتن
- نحوه افزایش زمان گیرش‌بتن
- نتیجه گیری
گیرش‌بتن به چه معناست؟
گیرش بتن در حالت کلی بدان معناست که چه مدت زمانی باید صرف گردد تا بتن سخت شده و به حداکثر مقاومت نهایی خود برسد. درواقع بتن باید به مقاومت استاندارد برسد تا بتوان از آن استفاده نمود و بارهای مربوطه به آن وارد شود. به‌طورکل بتن در دمای معمولی با رطوبت طبیعی، پس از 28 روز به مقاومت نهایی خود رسیده و قابل استفاده می‌شود. به زبانی ساده‌تر باید چنبن عنوان کرد که با ترکیب شدن آب و سیمان مقاومت بتن افزایش یافته، که این واکنش ساعث شدت مقاومت بتن و یا گیرش آن می‌شود. در حقیقت گیرش اولیه بتن زمانی رخ می‌دهد که رطوبت آن کاهش یابد و تا زمانی که خشک و سخت شود. درکل زمان گیرش‌بتن ثابت نیست و مدت آن بسته به موارد متعددی متغییر است.
مطلب پیشنهادی : آب بندی بتن چیست ؟
گیرش اولیه بتن چیست؟
گیرش اولیه بتن هنگامی آغاز می‌شود که بتن شروع به از دست دادن انعطاف‌پذیری خود کند. این بدان معناست که مخلوط به‌صورت مایع بود و با گذشت زمان به شکل جامد درمی‌آید که درواقع کار با آن سخت‌‌تر خواهد شد. چنانچه بتن پیش از زمان گیرش اولیه سفت شود، یعنی اینکه گیرش بتن غیرعادی است. درواقع از از دلایل اصلی غیرعادی بودن گیرش‌بتن باید به گیرش کاذب اشاره کرد. در گیرش کاذب، بتن انعطاف‌پذیری خود را از دست داده و خیلی سریع سفت می‌شود.
گیرش نهایی بتن چیست؟
هنگامی که مخلوط بتن کاملاً جامد شود به این فرآیند گیرش نهایی اطلاق می‌گردد. در این زمان بتن می‌تواند شکل ظاهری خود را حفظ نماید و حتّی تلاش برای اصلاح و درست کردن آن، هیچ آسیبی به مقاومت بتن وارد نخواهد شد.
لازم به ذکر است که گیرش‌بتن تاثیر زیادی در موارد مهمی دارد که عبارتند از:
- نفوذپذیری
- پایداری حجم
- محافظت در برابر یخ زدگی
- افزایش استحکام و پایداری بتن
- یخ زدایی مواد شیمیایی
تفاوت در زمان گیرش اولیه و نهایی بتن چیست؟
تفاوت گیرش اولیه و نهایی بدین صورت است که:
- زمان گیرش اولیه موقعی است که بتن شروع به سفت شدن مینماید. درواقع این زمان از هنگامی که آب به سیمان اضافه می‌شود آغاز خواهد شد.
- زمان گیرش نهایی زمانی است که بتن به اندازه کافی سفت شده و سطح آن غیرقابل نفوذ شود.
از نظر فنی بسیار مهم است که بتن خیلی سریع یا خیلی کند خشک نشود. چنانچه زمان گیرش اولیه مدت زمان کوتاهی باشد، بتن پیش از قرارگیری در محل پروژه شروع به سفت شدن می‌کند. اگر زمان گیرش نهایی خیلی طولانی باشد، سازه مقاومت کافی برای تحمل وزن سازه را نخواهد داشت.امّا باید به این نکته توجه داشت که مرحله گیرش بتن را نباید با سخت شدن اشتباه گرفت. درواقع سخت شدن بتن به تقویت و جامد شدن مواد اشاره مینماید. این در حالی است که گیرش بتن یا تنظیم بتن زمانی صورت می‌پذیرد که خمیر سیمان با از دست دادن امکان انعطاف‌پذیری و کارایی خود شروع به رسیدن به یک قوام مشخص مینماید.آگاهی از زمان گیرش اولیه و نهایی برای پیمانکاران و تامین‌کنندگان سیمان امری بسیار مهم است. چراکه این فرآیند تعیین می‌کند که چه مدت برای حمل و نقل، قرار دادن و فشرده سازی بتن زمان نیاز است. همچنین زمان گیرش نهایی به آن‌ها می‌گوید که چه زمانی بتن خاصیت پلاستیکی خود را از دست خواهد داد و می‌تواند شکل و وزن خود را بدون قالب و حمایت نگه دارد. درواقع این هنگامی است که می‌توان داربست و قالب را برداشت.
مطلب پیشنهادی : کاربرد آب بندی استخر چیست؟
عوامل موثر بر زمان گیرش بتن
تاثیر رطوبت بر زمان تنظیم بتن
رطوبت نقش بسیار مهمی در مدت زمان گیرش بتن و پخت نهایی آن خواهد داشت. چنانچه آب کافی در مخلوط نباشد، بتن سریع به مرحله نهایی پخت رسیده و از نظر مقاومت کلی ضعیف‌تر می‌شود. برعکس چنانچه رطوبت بیشتر از حد ممکن در مخلوط بتن وجود داشته باشد، موجب پوسته پوسته شدن آن شده و لایه بالایی بتن را ضعیف می‌کند.
تاثیر باد بر گیرش بتن و زمان تنظیم آن
میزان وزش باد هم نقش مهمی در مدت زمان گیرش بتن دارد. با افزایش شدت وزش باد، میزان تبخیر رطوبت هم افزایش خواهد یافت که عوارض خاص خود را برای بتن به‌همراه دارد.
طرح اختلاط بتن و تاثیر آن بر زمان تنظیم بتن
طرح اختلاط بتن هم ارتباط بسیاری با زمان گیرش بتن دارد. در برخی پروژه‌ها باتوجه به نیاز سرعت بالا از شتاب دهنده‌های مخلوط بتن بهره می‌برند. درواقع اینکار باعث می‌شود بتن در اسرع وقت خشک شده و قابل استفاده گردد. در چنین حالتی مقاومت بتن فدای سرعت عمل خواهد شد و بتن مقاومت کمتری نسبت به طراحی‌ها برخوردار است.
تاثیر دما بر گیرش بتن
دما هم بر زمان گیرش بتن تاثیر بسزایی دارد. با شدت دما مانند اثر باد، میزان تبخیر افزایش خواهد یافت و اثرات کاهش مقاومت را به همراه خواهد داشت.جهت جلوگیری از تاثیر دما و کنترل این فاکتور می‌توان از پتوهای گرم کننده و یا سرد کننده استفاده نمود. غیراز متعادل نگه داشتن دما این پتوها می‌توانند خیلی راحت نصب و برداشته شوند و از یخ زدگی بتن در هوای سرد جلوگیری نمایند و میزان خرابی آن را بسیار کاهش دهند.
نحوه افزایش زمان گیرش‌بتن
جهت محاسبه زمان گیرش بتن به ترازو، دستگاه وایکت (VICAT)، سیلندر اندازه‌گیری، کرونومتر، صفحه شیشه‌ای و ماله نیاز داریم. پیش از انجام آزمایشات، با انجام یک تست قوام آغاز می‌کنیم تا بفهمیم چه مقدار آب نیاز است تا خمیر سیمان قوام نرمال را داشته باشد. حال حجم آب مورد نیاز را P می‌نامیم.سپس با 400 گرم سیمان و 0٫85 میزان P که بدست آوردیم، خمیری از آب و سیمان تهیه می‌کنیم. هم زمان با افزودن آب، کرونومتر را روشن نموده و قالب وایکت را روی صفحه شیشه‌ای قرار داده و پس از تراز کردن آن با خمیر سیمان پر می‌نماییم. درواقع این زمان (T1) است. حال ما یک بلوک تست خواهیم داشت.
مطلب پیشنهادی ما : انواع کفپوش اپوکسی چیست؟
تست زمان تنظیم یا گیرش اولیه بتن
بلوک آزمایش و قالب وایکت را در زیر میله نگهدارنده سوزن که در بالا بدان اشاره کردیم قرار می‌دهیم. سپس سوزن را خیلی آرام پایین آورده تا موقعی که به سطح بلوک آزمایش برسد، سپس آن را رها و اجازه می‌دهیم در بلوک آزمایش نفوذ نماید.در اصل سوزن باید بلوک آزمایش را کاملاً سوراخ کند. فرآیند سوراخ نمودن را هر دو دقیقه یک بار تکرار می‌نماییم تا موقعی که سوزن نتواند بیش از عمق 5 میلی‌متر در بلوک نفوذ کند. درواقع زمان بدست آمده را به عنوان زمان تنظیم یا گیرش اولیه (T2) می‌نامیم.
تست زمان تنظیم یا گیرش نهایی بتن
جهت آزمایش زمان نهایی، گیره سوزن دستگاه وایکت را با سوزنی که دارای اتصال حلقوی است جایگزین می‌نماییم. زمان گیرش نهایی هنگامی است که نوک سوزن می‌تواند به بلوک آزمایش نفوذ پیدا کند ولی اتصال حلقوی آن قادر به نفوذ نیست. درواقع این زمان تنظیم نهایی یا گیرش نهایی بوده که آن را با (T3) نشان می‌دهیم.بنابراین زمان گیرش اولیه بتن از رابطه T2-T1 محاسبه خواهد شد و زمان گیرش نهایی بتن هم از رابطه T3-T1 به دست می‌آید.علاوه بر موارد ذکر شده در مطالب بالا شما می‌توانید با استفاده از سه روش زیر به افزایش زمان گیرش‌بتن بپردازید، که عبارتند از:
- ایجاد حوضچه، پاشیدن و استفاده از پوشش مرطوب اشباع از روش‌هایی هستند که شما می‌توانید با اشباع بتن اطراف رطوبت بتن را حفظ نمایید و باعث افزایش گیرش بتن شوید.
- پوشاندن بتن با استفاده از ورق‌های نایلونی و کاغذ هم باعث افزایش زمان گیرش‌بتن خواهد شد
- استفاده از کویل‌های گرمایشی، قالب یا پدهایی که به‌واسطه برق گرم می‌شوند هم از جمله روش‌های تامین رطوبت اضافی برای بتن هستند که گیرش‌بتن را افزایش می‌دهند.
مطلب پیشنهادی : عوامل موثر بر نفوذ پذیری در بتن
نتیجه گیری
گيرش و سخت شدن از مهم‌ترین خواص بتن به‌حساب می‌آید كه بر رفتار بتن در درازمدت اثرگذار است. درواقع گیرش بتن به عنوان مرز شناسایی آن تازه و سخت شده شناخته می‌شود. زمان گیرش دارای دو مرحله اولیه و نهایی است که گیرش اولیه محدوده زمانی جابجا کردن بتن را تعیین مینماید و زمان گیرش نهایی، آغاز توسعه مقاومت مکانیکی را مشخص می‌کند. در این بین عوامل مختلفی همانند دما، شرایط آب و هوایی، رطوبت و مواردی از این قبیل بر زمان گیرش بتن تاثیرگذار است. همچنین زمان گیرش بتن در هوای سرد کاهش می‌یابد و برعکس در هوای خیلی گرم، زمان گیرش را افزایش خواهد یافت. امید است مقاله زمان گیرش اولیه بتن و ثانویه بتن مورد توجه شما مخاطبین محترم قرار گرفته باشد. لطفاً پس از مطالعه مقاله نظرات و تجارب شخص خود را در این زمینه با ما به اشترک بگذارید.
مطلب پیشنهادی استحکام سازان : با انواع کفپوش اپوکسی صنعتی آشنا شوید!
