روش های جلوگیری از کرمو شدن بتن چیست و چگونه از آن جلوگیری کنیم ؟
روش های جلوگیری از کرمو شدن بتن چیست ؟ بتن یکی از کاربردی‌ترین مصالح ساختمانی است که توسط انسان‌ها ساخته شده است. بتن‌های معمولی از ترکیب‌شدن سیمان، سنگ‌دانه و آب به نسبت‌های مختلف تولید می‌شود. بعضی مواقع، برای تغییردادن خواص آن، افزودنی‌های مختلفی که دارای کاربردهای متنوع هستند به آن اضافه می‌شوند. به دلیل مقاومت، کاربرد و هزینه مناسب از جمله کاربردی‌ترین مصالح به شمار می‌رود. در این مقاله در مورد علت و روش‌های جلوگیری از کرمو شدن بتن صحبت می‌کنیم.
مطلب پیشنهادی: عوامل موثر بر نفوذپذیری در بتن
کرمو شدن بتن یعنی چه؟
به این دلیل به بتن کرمو شده می‌گویند که در بتن فضاهای توخالی و یا سوراخ‌هایی است که در روی بتن یا داخل آن ایجاد می‌شود و نمی‌توان به آن دسترسی پیدا کرد و باقی می‌مانند. این خرابی در بتن به شکل لانه‌زنبوری دیده می‌شوند. می‌توان گفت ویبره نادرست و عدم کارایی بتن علت اصلی این اختلال است. کرمو شدگی معمولا در اطراف بتن به وجود می‌آید که می‌توان با چشم آن را دید. می‌توان گفت به دلیل استفاده از ترکیبات بتنی نامناسب و ناتوانی ترکیب بتنی در نفوذکردن کامل به تمام بخش‌های سازه بتنی، این اتفاق رخ می‌دهد. البته بیشتر مواقع کاملا سطحی بوده و بر استحکام و مقاومت سازه تاثیر نمی‌گذارد؛ ولی هرچه عمق این کرمو شدگی بیشتر باشد، استحکام سازه‌ها را پایین می‌آورد. زیرا موجب نفوذ آب به داخل سازه و یخ‌زدن آن در زمستان شده و باعث ایجاد ترک‌خوردگی در قسمت‌هایی از بتن می‌شود؛ بنابراین بهتر است از روش‌های جلوگیری از کرمو شدن بتن استفاده کرد.
بیشتر بخوانید : انواع کفپوش اپوکسی
دلایل کرمو شدن بتن
با توضیحاتی که در مورد کرمو شدن بتن داده شد، در این مقاله می‌خواهیم علت‌های اصلی به‌وجودآمدن این اختلال را بررسی کنیم. دلایل کرمو شدن بتن عبارت‌اند از:
کارایی نامناسب بتن
یعنی استفاده‌کردن از بتنی که سفت‌تر از حد استاندارد باشد؛ زیرا این مدل بتن به تمام بخش‌های تقویت‌کننده سازه مانند: ستون، تیر و… نفوذ نمی‌کند. برای این کار بهتر است از آزمون فرونشست استفاده کرده و روش‌های جلوگیری از کرمو شدن بتن را اعمال کرد.
اضافه‌کردن بیش از حد آب
اگر به مقدار زیاد در ترکیب بتن آب اضافه شود، سنگ‌دانه‌ها از ملات جدا می‌شوند و اگر ترکیب بتن را با تاخیر بریزند، این ترکیب بتن نیمه‌سخت شده و به تمام قسمت‌ها نفوذ نمی‌کند. همین علت کرمو شدن بتن را ایجاد می‌کند.
فشرده‌سازی با ارتعاش نامناسب بتن
این ارتعاش قسمت‌های سازه موجب می‌شود، ملات به تمام قسمت‌های چهارچوب نفوذ نکند و سنگ‌دانه‌ها بافاصله‌ها و تراکم بیشتر در بخش‌های مناسب قرار بگیرد.
وجود سنگ‌دانه‌های درشت
اگر سنگ‌دانه‌ها در بتن بیش از اندازه بزرگ باشند، ذرات ریز به‌درستی در کنار سنگ‌دانه‌های درشت نفوذ نمی‌کنند و موجب شن‌نما شدن بتن می‌شوند.
ریختن بتن از فاصله زیاد
اگر ترکیب بتنی را از یک ارتفاع استاندارد بریزند، موجب می‌شود، ملات و سنگ‌دانه‌ها از هم جدا شوند. موجب مستقر شدن نسبی و ناقص سنگ‌دانه‌ها و ملات شده و دلیلی برای کرمو شدن بتن می‌شود.
اتصالات خاص
ترکیب بتن را در مکان‌های اتصال مانند: اتصال تیر به ستون و تیر به تیر باید بادقت زیادی انجام شود؛ زیرا اگر اجزای تقویت‌کننده به‌درستی کنار هم قرار نگیرند، نفوذ ترکیب بتن به تمام قسمت‌ها با مشکل روبرو می‌شود.
جای‌گذاری نادرست میلگردها در تیر و ستون
اگر تیرها، ستون‌ها و میلگرد های افقی و عمودی در جای مناسب خود قرار نداشته باشند، بتن به تمام قسمت‌ها نفوذ نمی‌کند و باز شاهد کرمو شدن بتن می‌شویم. پس در انجام بتن‌ریزی حتما باید به روش‌های جلوگیری از کرمو شدن بتن هم توجه کرد.
عدم رسیدگی به قالب مخصوص اجزای بتن
اگر با حرکت‌کردن قالب‌ها، از نفوذ آب به داخل آنها جلوگیری نشود، موجب ایجاد لانه‌زنبوری در بین سازه‌های بتن می‌شود و در نهایت شاهد کرمو شدن بتن خواهیم بود.
مطلب پیشنهادی : کاربرد های کفپوش اپوکسی صنعتی
میزان کرمو شدن بتن
باتوجه‌به علت‌های به‌وجودآمدن این اختلالات در بتن می‌خواهیم بدانیم میزان این کرمو شدن چقدر است. کرمو شدن بتن سه نوع رایج دارد که شامل موارد زیر می‌شود:
- کرمو شدن در میزان کم یا کوچک : این نوع اختلال در یک عمق کم که ۲۵ میلی‌متر است، دیده می‌شود.
- در اندازه متوسط : در این نوع کرمو شدن که عمق آن به حدود ۲۵ میلی‌متر می‌رسد، هنوز میلگردها را درگیر نکرده است.
- کرمو شدن در اندازه بزرگ : عمق کرمو شدن در این نوع بیشتر از ۲۵ میلی‌متر بوده که در این زمان میلگرد ها را هم درگیر کرده است.
روش‌های جلوگیری از کرمو شدن بتن
برای اینکه از این اختلال جلوگیری کرد، باید استحکام سازه و مقاومت آن را حفظ کرد و از روش‌های جلوگیری از کرمو شدن بتن استفاده کرد. در این مقاله چند راهکار برای این موضوع بیان می‌کنیم:
- از نفوذناپذیر بودن قالب‌ها در برابر آب و نصب محکم و کامل آنها مطمئن شوید.
- ریزش بتن باید به حداقل برسد.
- در قسمت‌های اتصال ستون و تیرها از بتن‌هایی که دارای سنگ‌دانه‌های ۲۰ میلی‌متری یا کوچک‌تر هستند، از آب بیشتر برای ملات استفاده کنید.
- از فشرده‌شدن مناسب بتن و راه‌هایی که احتمال جداشدن ترکیب بتنی از اجزای سازنده را کمتر می‌کند، اطمینان داشته باشید.
- با چکش پوبی به کناره‌های قالب ضربه بزنید تا احتمال کرمو شدن اجزای بتن کمتر شود.
- از وجود ذرات مناسب در ملات برای اینکه تمامی حفره‌های موجود بین سنگ‌دانه‌های درشت را پر کند، مطمئن شوید.
- از ترکیب بتنی با کارایی مناسب در موقعیت‌ها و نوع جزء بتنی استفاده کنید.
رفع کرمو شدگی بتن
با روش‌های جلوگیری از کرمو شدن بتن آشنا شدیم. حالا اگر قسمت‌هایی از بتن کرمو شده باشد، باید به دنبال راه‌هایی برای رفع این مشکل باشیم. راهکارهای رفع کرمو شدگی بتن شامل موارد زیر می‌شوند:
- هر نوع آلودگی یا مواد شل شده را از محل کرمو شدگی را باید تمیز کرد.
- قبل از اینکه مواد تعمیر را در آن قسمت استفاده کرد، باشد محل تمیز شده را مرطوب کرد.
- بتن‌های شل و یا سست و سنگ‌دانه‌های شل شده را با نوعی چکش سیمی برداشته و بهتر است برای حفاظت از قسمت‌های سالم در اطراف ناحیه کرمو شده از تراش‌های برقی استفاده نکرد.
- بهتر است تمام حفره‌ها و ترک‌ها را با مواد مناسب مانند دوغاب اپوکسی بدون انقباض، با استفاده از پمپ فشار تزریقی پر کرد.
- اگر لانه‌زنبوری روی قسمت‌های زیادی ایجاد شده بود، شاید لازم باشد یک سوراخ وصله ایجاد کرده و مطمئن شوید که اتصالات مناسب برقرار هستند.
- مصالح تعمیری باید با بتن اصلی دارای مقاومت و عنصر سازه‌ای یکسانی داشته باشد.
- اگر کرمو شدگی از ۵ سانتی‌متر بیشتر باشد، باید کار پرکردن لایه را با ضخامت ۱۵ میلی‌متر انجام داد.
- همچنین اگر از قالب استفاده نمی‌کنید، از مواد ترمیم مناسب مانند دوغاب بدون انقباض با مقاومت بالا استفاده کنید.
کاهش کرمو شدگی بتن
در هر قسمت از بتن که این اختلال به وجود آمده باشد، آن قسمت باید شکسته شود و دوغاب سیمان روی سطح قدیمی برای مجدد بتن‌ریزی شود. زیرا بتن کرمو دارای تحمل بار کمتری است و یک راه آسان برای رسیدن آب به میلگردها و خوردگی و زنگ‌زدگی آنها است. در سازه‌های بتنی مسلح در طی ۲۰ تا ۳۰ سال بعد از ساخت به دلیل همین کرمو شدن بتن سازه‌ها تخریب شدند که نصف عمر پیش‌بینی‌شده برای آنها بوده است. البته برای ستون‌ها، فونداسیون‌ها، پایه‌ها، تیرها و… شکستن دوباره بتن‌ریزی تنها راه است و نباید در مورد آن ریسک کرد. سپس باید از روش‌های جلوگیری از کرمو شدن بتن برای بار دوم استفاده کرد. در قسمت‌های متصل شده ستون و تیرها از آب و سیمان بیشتری استفاده کرد. از سوزن‌های نازک‌تر ۲۵ میلی‌متری یا حتی کمتر با ویبراتور در فضاهای پیچیده بتن‌ریزی استفاده شود و در نهایت، کرمو شدگی کاهش پیدا می‌کند.
مطلب پیشنهادی : آب بندی بتن چیست ؟
کلام پایانی
بتن‌ها موجب استحکام سازه‌ها می‌شوند؛ به همین دلیل مراقبت و تعمیر آن از اهمیت زیادی برخوردار است. بتن هم مانند محصولات دیگر نیاز به افراد متخصص برای تولید دارد که برای هر سازه، بتن مخصوصی بسازند. این کار موجب مقاومت و طول عمر بیشتر بتن‌ها می‌شود. با آگاهی روش‌های جلوگیری از کرمو شدن بتن می‌توان اطلاعات خود را در این باره افزایش داده و از هزینه‌های اضافی جلوگیری کرد. امیدواریم این مطالب از استحکام سازان ، متخصص در اجرای انواع اپوکسی کف ، برای شما عزیزان مفید بوده باشد.
