اهمیت رعایت اصول ایمنی کار با رزین آپوکسی
رزین آپوکسی دارای مصارف بسیار زیاد و متنوعی است. این محصول را در کفپوش ها، پلاستیک ها و سمان دندان مورد استفاده قرار می دهند. کاربرد عمده و اصلی رزین آپوکسی در ساخت پوشش های سخت، سفت و چسب ها است. رزین آپوکسی با توجه به مزایا و مصارف زیادی که دارد، قطعا دارای معایبی نیز هست که در این مطلب می خواهیم بدانیم آیا رزین آپوکسی سمی است یا خیر؟
رزین آپوکسی چیست؟
رزین اپوکسی از ترکیبات شیمیایی با ویژگی های منحصر به فرد مکانیکی و مقاومتی است. این ترکیب موادی دارند که می توانند برای مصارف و هدف های مختلف از آنها بهره برد و معمولا با ترکیب دو جز که با هم تطابق دارند به وجود می آیند. زمانی که رزین مایع را با سخت کننده ها ترکیب می کنند، واکنش شیمیایی رخ می دهد که این فرایند چندین ساعت به طول می انجامد.
رزین آپوکسی در صنعت بسیار کاربردی است و در کارهای هنری و صنایع دستی، کفپوش ها، ساخت و سازها، چسب با کارایی زیاد، خودرو، هوافضا، لوازم ورزشی و … مورد استفاده قرار می گیرد؛ رزین اپوکسی نسبت به دیگر رزین موجود بسیار مهم تر و مفیدتر است. زیرا چسبندگی و مقاومت شیمیایی بسیار بالایی دارد.
آیا رزین آپوکسی سمی است؟
طبق تحقیقاتی که کارشناسان در رابطه با سمی بودن رزین آپوکسی انجام داده اند به این نتیجه رسیده اند که عملا خود مواد رزین آپوکسی خطری نداشته و سمی نیست. ولی اگر این مواد را بیش از اندازه گرم کنند که موجب تولید گاز، بخار و حتی دود شدن آن شوند، موجب صدمه و آسیب به دستگاه تنفسی افراد شده و خطرات زیادی را ایجاد می کند. البته همان طور که می دانید هر ماده شیمیایی دارای معایب و خطراتی است و افرادی که با این مواد سر و کار دارند، باید نکات ایمنی و بهداشتی مربوطه را رعایت کنند تا دچار صدمه و آسیب نشوند.
رزین آپوکسی هم از این قانون پیروی می کند. احتمال دارد برخی از انواع مختلف از رزین آپوکسی سمی باشند که البته به شرکت های تولید کننده این محصولات بستگی دارد. زیرا رزینی که برای مصارف خانگی و در صنایع دستی تولید می شوند، سمی نبوده و خطرناک نیستند و پاسخ گروه فنی استحکام سازان به آن دسته از افرادی که کی خواهند بدانند آیا استفاده از ظروف رزینی ضرر دارد یا خیر؟ منفی است. آپوکسی که در کالاهای تجاری به روش مایع تولید می شود نسبت به قرارگیری در برابر آن مواد، احتمال بروز عوارض و مشکلاتی برای آن وجود دارد که در زمان کار باید اصول رزین کاری و نحوه کنترل ژلتایم را آموزش دید.
عوارض کار با رزین آپوکسی
کار با هر نوع مواد شیمیایی دارای مزایا و معایبی است و آسیب هایی را در صورت رعایت نکردن دستورات ایمنی به انسان وارد می کند. با توجه به اینکه توضیح داده شد آیا رزین آپوکسی سمی است یا نه؟ می خواهیم عوارض کار با این مواد را هم بیان کنیم که عبارت اند از:
مشکلات ریوی و آسم
ذرات معلق و بخارات رزین آپوکسی موجب تحریک ریه ها شده و فرد را مبتلا به آسم می کند که این عوارض علائم مشخصی دارد.
سرطان
آیا رزین اپوکسی سرطان زاست ؟ طبق بررسی های انجام شده مشخص گردیده که رزین آپوکسی قدیمی تر موجب ایجاد سرطان های پوست می شد؛ زیرا در ترکیبات آن اپی کلروهیدرین موجود بوده اما رزین آپوکسی جدید کمتر شامل این ترکیبات است.
مشکلات باروری
رزین آپوکسی روی بارداری تاثیری نداشته ولی حلال هایی که در این مواد وجود دارند، احتمال اثرات منفی دارند که دو حلال موجود در آن موجب کاهش اسپرم در مردان می شود.
سیستم عصبی
زمانی که مواد از طریق پوست جذب می شوند، بر سیستم عصبی هم تاثیر می گذارند. این تاثیرات در زمان مصرف الکل هم در افراد رخ می دهند و علائم عصبی مانند: سرگیجه، تهوع، سردرد و… را دارند.
حساسیت پوستی
در جواب سوال اینکه آیا رزین آپوکسی سمی است، گفته شد که همه آنها خطرناک و سمی نیستند. ولی زمانی که با رزین آپوکسی در تماس هستید، موجب ایجاد تحریکات پوستی می شوید که تشخیص دادن آن هم با علائمی مانند: تورم و خارش، قرمزی دست ها ساده است. رزین مایع هم موجب حساسیت های پوستی می شود و البته موارد دیگری که در این مطلب نمی گنجد. البته با رعایت نکات ایمنی می توان میزان بروز مشکلات و این نوع حساسیت ها را کاهش داد.
نکات ایمنی کار با رزین آپوکسی
در پاسخ به اینکه آیا رزین آپوکسی سمی است یا نه گفته شد که تماس و کار با رزین آپوکسی احتمال آسیب و خطراتی برای انسان دارد. به همین دلیل در زمان کار با این مواد باید به نکات زیر توجه کرد:
- برای جلوگیری کردن از تنفس بخارهای شیمیایی منتشر شده از مواد آپوکسی باید از ماسک های تنفسی مرغوب استفاده کرد.
- زمان کار با مواد آپوکسی باید تمامی جواهرات از قبیل گردنبند، دستبند، گوشواره و … را از خود جدا کرد؛ زیرا مواد شیمیایی زیر این جواهرات جمع می شود.
- زمان کار با رزین آپوکسی باید از محافظ های چشم یا عینک شیمیایی با محافظ جانبی که کل صورت را هم پوشش دهد، استفاده کرد.
- باید زمان کار با این مواد از تهویه مناسب استفاده کرد تا بخار شیمیایی در یک جا تجمع نکند.
- باید از دستکش های مختلف و متنوعی که دارای کیفیت های مختلفی هستند استفاده کرد. برخی از دستکش های پلاستیکی را می توان مدام مورد استفاده قرار داد.
- برای جلوگیری از آسیب های دیگر باید لباس کار با مواد آپوکسی را قبل از خروج از محل تعویض کرد تا مواد آسیب زا به مکان های دیگر منتشر نشود.
- در زمان کار باید از وسایل و ابزارهای مخصوص کار با مواد آپوکسی استفاده کرد و آنها را به افراد دیگر قرض نداد و موارد بسیار دیگری که با رعایت آنها می توان آسیب های احتمالی رزین آپوکسی را کاهش داد.
کلام آخر
امروزه کار با مواد و رزین آپوکسی بسیار رایج شده و بیشتر افراد در کسب و کارهای خود از آن استفاده می کنند و شاید نمی دانند که آیا رزین آپوکسی سمی است یا حتی خطراتی برای سلامتی آنها دارد یا خیر؟ پس هرگونه تماس با هر نوع مواد شیمیایی باید با نکات ایمنی همراه باشد تا احتمال خطر و آسیب به سلامت را کاهش دهد.
