دیوار حائل چیست و چه کاربردی دارد؟ در انتخاب و اجرای دیوار حائل باید به چه نکاتی توجه کرد؟ اگر فرآیند گودبرداری ساختمان را از نزدیک دیده باشید، احتمالا دیواری که دور تا دور محل گودبرداری کشیده شده، توجه شما را نیز به خود جلب کرده باشد. این دیوار به منظور جلوگیری از فشار ناشی از اختلاف ارتفاع کشیده می‌شود تا فشار ناشی از خاکریزی و خاکبرداری و احداث بنا در محل گودبرداری قابل تحمل باشد. در این مطلب از استحکام سازان قصد صحبت در مورد ماهیت و کارایی این دیوار و قوانین مربوط به اجرای آن را داریم.
دیوار حائل چیست؟
برای احداث یک ساختمان و فوندانسیون آن ابتدا باید محل مورد نظر را گودبرداری کرد. گودبرداری فضای کافی برای اجرای فوندانسیون یا پایه ساختمان را فراهم می‌کند تا مقاومت ساختمان در برابر حوادث و بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله بیشتر شود. گاهی اوقات اما محلی که برای گودبرداری انتخاب می شود، خاک محکمی ندارد. در واقع فشار وارد شده به خاک در محل گودبرداری بسیار زیاد است و در صورتی که ساختمان در آن محل احداث شود، احتمال نشست خاک وجود دارد. در چنین شرایطی به جای تغییر محل ساختمان از راهکارهای منطقی دیگر برای مقاوم سازی فضا استفاده می شود که از جمله آن ها می توان به احداث دیوار حائل اشاره کرد.
دیوار حائل، دیواری است که دور تا دور محل گودبرداری کشیده شده و یک حفاظ مقاوم در برابر فشار ناشی از اختلاف ارتفاع از ارتفاع بالاتر به خاک محل گودبرداری، ایجاد می کند. این دیوار در واقع کمک می کند که محل گودبرداری پایدار مانده و با خطراتی مانند ریزش در اثر زلزله، سیل و طوفان های شدید مقابله شود. دیوار حائل سازه ای فنی است که به وفور در پروژه های راه و ساختمان استفاده می شود. با توجه به نقش محفاظتی این سازه در بیشتر منابع از آن با نام سازه نگهبان هم یاد می شود. این دیوار در واقع تکیه گاه جانبی برای مناطقی است که اختلاف ارتفاع باعث ریزش یا خرابی آن ها می شود.
دیوار حائل
دیوارهای حائل به عنوان سازه ای مقاوم و مستحکم و تکیه گاهی محکم برای اختلاف ارتفاع و از جهت عملکرد به دو گروه تقسیم می شوند، دیوارهای حائل صلب و دیوارهای حائل انعطاف پذیر. دسته اول یعنی دیوارهای حائل صلب به دیوارهایی گفته می شود که از نظر نشست با محیط اطراف خود هماهنگی ندارند. دیوارهای انعطاف پذیر اما برخلاف دیوارهای صلبی قابلیت هماهنگی با محیط پیرامون خود را دارند و در واقع متناسب با محیط اطراف خود احداث می شوند. هر کدام از انواع دیوارهای حائل به چند دسته مختلف تقسیم می شوند که به شرح زیر هستند:
انواع دیوار صلب
دیوارهای حائل صلب به عنوان اولین نوع دیوارهای حائل به انواع مختلفی تقسیم می شوند که از جمله آن ها می توان به دیوارهای حائل وزنی اشاره کرد. این دیوارها برای تحمل فشار خاک جانبی احداث می شوند. این دیوارهای بزرگ در محل گودبرداری ساختمان ها یا مناطقی که در اثر اختلاف ارتفاع، احتمال نشست زمین در محل پایین تر وجود دارد، احداث می شوند تا از این نشست به سمت پایین جلوگیری کنند.
این مدل از دیوارهای حائل هم به صورت بتنی و هم به صورت بنایی ساخته می شوند. دیوارهای حائل غیر وزنی از دیگر مدل های دیوارهای سلب هستند که معمولا با بتن پیش ساخته یا پایه بتن مسلح احداث می شوند. این مدل دیوار دارای دو نوع طره ای و پشت بنددار است و معمولا در محل کارگاه هایی ساخته می شود که در اثر اختلاف فشار احتمال نشست خاک اطراف آن وجود دارد. دیوار حائل طره ای جلو بنددار و پشت بنددار، دیوار حائل سپری مهار شده و دیوار حائل سپری از دیگر انواع دیوارهای حائل صلب هستند.
دیوار انعطاف پذیر
دیوارهای حائل انعطاف پذیر هم به عنوان دسته بندی دوم دیوارهای حائل دارای انواع مختلفی است که از جمله آن ها می توان به دیوارهای حائل خاک مسلح با شبکه های پلیمری و دیوارهای خاک مسلح با تسمه های فولادی، دیوارهای قفسه ای، دیوارهای سپر فولادی، دیوارهای حائل توری سنگی یا گابیونی و دیوارهای تسلیح خاک اشاره کرد. احداث هر کدام از این دیوارها بسته به محلی که در آن ایجاد می شوند و بعد از بررسی دقیق نیاز منطقه انجام می شود تا از هر نظر با محیط پیرامون خود سازگاری داشته باشند.
عوامل موثر در انتخاب نوع دیوار حائل
همان طور که گفته شد، دیوارهای حائل دارای انواع مختلفی هستند که انتخاب آن ها بعد از بررسی محل و شرایط سازه انجام می شود. برای اینکه در یک منطقه نوع دیواری که باید احداث شود را مشخص کنیم، ابتدا باید وضعیت خاک آن محل را مورد بررسی قرار دهیم. در مرحله بعد باید مقدار نیروی وارده احتمالی به دیوار حائل را بررسی کنیم. فشاری که از پشت دیوار به آن وارد می شود باید در سه حالت سکون، محرک و مقاوم محاسبه شود. سپس بیشترین حالت در نظر گرفته شده و بر اساس آن، نوع دیوار و مصالح مورد نیاز برای احداث آن انتخاب شود. در انتخاب مصالح به شرایط اقلیمی و جغرافیایی منطقه هم توجه می شود.
سخن پایانی
دیوار حائل یا سازه نگهبان یکی از سازه های پرکاربردی در صنعت راه و ساختمان است که به منظور افزایش ایمنی ساختمان ها، جاده ها و هر سازه دارای ارتفاع و نیازمند تکیه گاه برای حفظ استحکام می شود. ایجاد این دیوارها کاری تخصصی است و انتخاب نوع آن بسته به شرایط محل احداث بعد از بررسی آن انجام می شود. جهت آشنایی بیشتر با این دیوارها، کاربرد آن ها و دریافت راهنمایی از متخصصان جهت اجرا می توانید با کارشناسان ما در استحکام سازان ، متخصص در اجرای اپوکسی کف ، در ارتباط باشید.
سوالات متداول
۱. دیوار حائل چیست؟
دیوار حائل یا دیوار نگهبان به دیواری گفته می شود که در مناطق دارای اختلاف ارتفاع، برای کاهش فشار محیط اطراف کشیده می شود.
۲. چه عواملی در انتخاب دیوار حائل در نظر گرفته می شود؟
شرایط منطقه، میزان فشار وارده به خاک در حالت های مختلف، شرایط جغرافیایی و اقلیمی از عوامل انتخاب دیوارهای حائل هستند.
