آشنایی با بتن و کاربردهای آن
بعد از آب یکی از کاربردی ترین ماده در زمین، بتن ها هستند که از ترکیب سیمان، سنگدانه و آب تشکیل می شوند. با پیشرفت هایی که در صنعت ساخت و ساز صورت گرفته، کاربرد های بتن هم بسیار گسترش پیدا کرده است. هر روز مواد تازه و جدیدی به ترکیبات بتن اضافه می شود که خاصیت آن را تغییر می دهد و نوع جدیدی از این مصالح ساختمانی حاصل می شود که ویژگی و کاربرد های خاصی دارد. با این توضیحات به کاربرد بتن در این مطلب خواهیم پرداخت.
بتن چیست؟
یکی از مهم ترین و اصلی ترین مواد در ساخت و ساز در دنیای امروزی بتن ها هستند. دارای انواع مختلفی بوده و از این ماده پرکاربرد در ساختمان سازی از مخلوط سنگدانه های درشت و ریز که همان ماسه و شن و آب است، یک ماده خمیری سیمانی حاصل می شود که بسیار مفید و در صنعت ساخت و ساز کاربردهای زیادی دارد.
فرایند های شیمیایی که بین آب و سیمان رخ می دهد، باعث می شود شکل این ماده سنگی شود و حالت چسبنده و خواص سیمانی داشته باشد. حتی می توان این بتن سخت شده را مانند یک سنگ مصنوعی هم به کار برد. کاربرد بتن هم بسیار متنوع است که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.
بتن چه کاربردهایی دارد؟
یکی از سخت ترین و با دوام ترین مصالحی که در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرد، بتن ها بوده که دارای انواع مختلف و کاربرد های متفاوتی هستند. از این مصالح پرکاربرد در ساخت انواع سازه ها مانند: ساختمان های تجاری، سازه های دریایی، سد ها، مسیر انتقال آب و فاضلاب، ساخت پل و دیواره استفاده می شود. کاربرد بتن در ساخت ساختمان های مسکونی، فونداسیون ها، جاده ها، سازه های زیر آبی، ترمیم سطوح و… نیز بسیار گسترده است.
از کاربردهای دیگر بتن ها می توان به طراحی کردن انواع کف پوش، ساخت نمای ساختمان و حتی دکوراسیون داخلی هم اشاره کرد. یکی از نمونه های کاربرد بتن می توان به کنترل کردن گرما وکمتر کردن مصارف انرژی در ساختمان های مختلف هم اشاره کرد. این مصالح ساختمانی دارای ویژگی هایی مانند: استحکام بالا، صرفه جویی کردن در مصرف انرژی و گسترش، دوام بالا و تعمیر پایین در مورد سازه هایی که از بتن استفاده می شود، هستند. از مهم ترین نکات مفید و موثر کاربردی بودن این مصالح ساختمانی است که در این مطلب با انواع بتن ها و کاربردهای آنها آشنا می شویم.
مطالب بیشتر: بتن ماله پروانه ای چیست؟ + کاربردها و مزایا
کاربرد بتن در ساختمان سازی و انواع آن
بتن ها دارای پیچیدگی های بسیار زیادی هستند که همه با آن آشنایی ندارند. از این ماده فقط در ساخت خانه های مسکونی و وسایل آن استفاده نمی شود. کاربرد بتن دارای تنوع بسیار فوق العاده ای است که در این مطلب به انواع بتن و کاربردهای آن به صورت مختصر اشاره می کنیم که عبارت اند از:
بتن ساده
در این نوع بتن از آرماتور و هیچ میلگردی استفاده نمی شود و اصلی ترین مواد آن سنگدانه، آب و سیمان است. کاربرد بتن ساده در ساخت ساختمان هایی که در مناطقی که دارای مقاومت کشش زیادی بوده، کاربرد کمتری دارد و از این بتن در ساخت پیاده‌روها استفاده می شود.
بتن پیش تنیده
اکثر پروژه های بزرگ توسط بتن پیش تنیده اجرا می گردد و در این نوع از بتن از تاندون و میلگردها استفاده می شود. به وجود آوردن تنش اولیه در این بتن ها موجب می شود که بخش های پایین تر بتن در مقابل کشش مقاومت زیادی داشته باشد. کاربرد بتن پیش تنیده در ساخت سازه هایی که بارهای سنگین را تحمل می کنند، پل ها و در ساخت بام هایی که دهانه بزرگ دارند بسیار زیاد است.
بتن سبک
بتن هایی که دارای وزنی کمتر از ۱۹۲۰ کیلوگرم در هر متر مکعب هستند، در گروه بتن های سبک قرار دارند. همچنین به دلیل استفاده از سنگدانه های سبک، وزن آنها بسیار پایین است. این بتن ها در ساختن قطعات طولی پل ها و در ساختن بلوک ساختمانی و حتی در حفاظت از سازه های فلزی بسیار دیده می شود و کاربرد دارد.
بتن پلیمری
در ساخت این نوع بتن به جای استفاده از سیمان از پلیمر استفاده می شود. سپس توسط همین پلیمر ذرات سنگدانه ها به هم می چسبند. بتن پلیمری در ساخت سازه های دریایی، دیواربند تونل ها، ساختمان هایی با سقف های سازه ای، لوله های فاضلاب، تاسیسات نمک زدایی، پانل پیش ساخته دیوار کاربرد دارد. همچنین از بتن پلیمری در ساخت استخر، تونل و سازه هایی که عملکرد بالا دارند استفاده می شود.
بتن هوازی شده یا هوادار
در این نوع بتن، مواد هواساز به مواد بتن اضافه می شود تا مقاومت آن در مقابل یخ زدگی و یا چرخه های ذوب افزایش پیدا کند. کاربرد بتن هوازی شده استفاده در فرودگاه، پل، سد سازی، تونل و… بوده و در ساخت قطعه های تزیینی، کف بندی طبقات، عایق سازی کردن لوله های برودتی و حرارتی، شیب بندی پشت بام، عایق سازی کردن لوله های گاز، کابل های برق و… مورد استفاده قرار می گیرد.
بتن پر مقاومت
به نوعی از بتن که دارای مقاومت بیشتر از ۴۰ مگاپاسکال است، بتن پرمقاومت گویند. این نوع از بتن با کمتر کردن نسبت آب به سیمان تا۰.۳۵ ساخته می شود. کاربرد بتن پر مقاومت و بیشترین استفاده آن در آمریکا در قسمتی از مناطق شیکاگو، نیویورک و شهر هوستون است. بد نیست بدانید این بتن در ساخت ستون های برج نزدیک به دریاچه در شیکاگو مورد استفاده قرار گرفته است. بیشتر از ۴۰ ساختمان بلند هم توسط این بتن های پرمقاومت ساخته شده است . همچنین در سال ۱۹۷۶ در ساخت ساختمان های تجاری بالای 50 طبقه نیز از این نوع بتن که مقاومت ۶۰ مگاپاسکال دارند، استفاده شده است.
کلام پایانی
بتن ها از جمله مواد بسیار فوق العاده محکم و با دوام بوده که نسبت به دیگر مصالح بسیار امن و مقاوم هستند. بتن ها طبق خاصیت شیمیایی و فیزیکی مختلفی که دارند، دارای کاربرد های متفاوتی هستند. به چند نمونه از بتن و کاربرد بتن در این مطلب اشاره شده است. به دلیل خاصیت انعطاف پذیری بتن ها می توان با تغییر دادن ترکیبات این ماده با مواد مختلف، کاربرد آن را تغییر داد و در مصارف مختلفی از آن بهره گرفت.
