تعریف زنگ زدگی و خوردگی فلزات
خوردگی و زنگ زدگی میلگردها در ساختمان و سازه های بتنی از دغدغه های بیشتر مهندسان عمران است. زیرا این زنگ زدگی و خوردگی یکی از علت های خرابی این سازه ها به شمار می آید. در بیشتر مواقع میلگردهای فولادی ناخواه یا با مرور زمان دچار خوردگی و زنگ زدگی می شوند. بعضی از محصولات به سرعت دچار این عارضه می شوند و نسبت به زنگ زدگی واکنش دارند، زیرا مقاومت چندانی ندارند. میلگردها نسبت به دیگر محصولات معمولا بیشتر در برابر این خوردگی ها قرار می گیرند. برای جلوگیری از زنگ زدگی میلگرد باید از روش های خاصی استفاده کرد تا کمتر دچار این تخریب شود که در این مطلب به آن اشاره می‌کنیم.
زنگ زدگی میلگرد چیست؟
به واکنش اکسیداسیون، زنگ زدگی می گویند و زمانی این رویداد رخ می دهد که آلیاژ‌های آهنی یا همان فولاد در زمان طولانی در برابر آب و اکسیژن قرار می گیرد. زمانی که این زنگ زدگی در میلگردهای فولادی رخ می دهد، به نوعی مقطع فولادی رخ می دهد که زنگ زدگی گفته می شود. موادی که از آهن تشکیل شده اند دچار زنگ زدگی می شوند. دیگر فلزات موجود از روش های شبیه به این اتفاق دچار خوردگی می شوند که به زنگ زدگی هم به نوعی خوردگی گفته می شود.
این اتفاق دارای انواع مختلفی مانند: خوردگی شکافی بوده که به صورت موضعی است. خردگی های حفره ای که به رنگ های نارنجی و قهوه ای روی فولادهایی مانند: میلگرد صورت می‌گیرد که یعنی اکسید آهن رخ داده است. اگر احیانا آب در اطراف فولاد شور باشد، این روند زنگ زدگی ۱۰ برابر بیشتر می شود که در این مواقع برای جلوگیری از زنگ زدگی میلگرد باید از راهکارهای درستی استفاده کرد و از میلگردها حفاظت کرد.
چند روش برای جلوگیری از زنگ زدگی میلگرد ها در بتن
روش های متنوعی برای انجام این کار وجود دارد. امروزه با رشد و پیشرفت تکنولوژی روش های بهتر و پیشرفته تری به وجود آمده و راهکارهای بهتری برای جلوگیری از زنگ زدگی میلگرد ایجاد می شود. چند راه پیشگیری از زنگ زدگی میلگرد عبارت اند از:
۱. بهبود بخشیدن به عملکرد بتن
اولین موردی که در عدم خوردگی و زنگ زدگی میلگرد تاثیرگذار است، نفوذپذیری کمتر بتن است که با استفاده از سیمان زیاد کمترین میزان کلراید و یک پوشش مناسب بتنی روی میلگردها است. غیر از روش های دیگر که برای جلوگیری از زنگ زدگی وجود دارد، برای عقب انداختن این خوردگی بتن با کیفیت در سازها استفاده می شود. زیرا یک سطح بتنی مناسب که با نسبت آب به سیمان پایین مخلوط شود، از میزان زیادی از نفوذ کربناسیون و یون کلر را به عقب می اندازد. استفاده کردن از مواد دیگر به جای سیمان مانند: خاکستر بادی، دوده سیلیسی و سرباره ها می توانند میزان حفره های بتن را کوچکتر کرده و حتی آن را مسدود کنند و موجب افزایش پایانی بتن ها شوند.
۲. استفاده کردن از میلگرد با روکش های اپوکسی
این روکش های اپوکسی در مراحل کار صنعتی در کارخانه ها روی میلگردها انجام می شود. یعنی میلگرد از طریق سند بلاست پاک می شود و در یک کوره، حرارت داده و وارد بخشی می شود که مواد و پودرهای ریز اپوکسی بر روی آنها اسپری می شود. این پودرها روی میلگردهای داغ چسبیده و قبل از پایان مرحله عمل آوری تثبیت م ی‌شوند.
توانایی میلگردهایی که روکش اپوکسی دارند، عایق بودن آنها است. یون کلراید از آنها رد نمی شود و به خوبی به میلگردها می چسبد. مخصوصا در بخش های صدمه دیده و محل های خوردگی در میلگرد فلزی جدا نمی شوند.این از روش هایی برای جلوگیری از زنگ زدگی میلگرد محسوب می شود که باید در آسیب ندیدن این روکش در زمان حمل و نقل و استفاده در سازه ها بیشتر به آن دقت کرد.
هم چنین بخوانید : انواع کفپوش اپوکسی
۳. جلوگیری از زنگ زدگی میلگرد با استفاده از صفحات آب
استفاده کردن از این نوع روش جلوگیری از زنگ زدگی میلگرد در بریتانیا و قسمت هایی از اروپا انجام شده که به دو روش کلی وجود دارد. روش اول به صورت مایع است که در محل مورد نظر جامد می شود. روش دوم ورق‌ها به بتن وصل می شوند و مشکل این صفحات یا ورق های ضد آب همان مشکل روکش های اپوکسی است که باید در زمان استفاده به آنها صدمه ای وارد نشود.
۴. استفاده از میلگردهای گالوانیزه
از روش های جلوگیری از زنگ زدگی میلگرد محسوب می شود که تهیه و خرید این میلگردهای گالوانیزه دارای هزینه زیادی است. به همین علت معمولا ترکیبی از گالوانیزه و میلگرد ساده را در ساختن سازه ها به کار می برند. البته اگر از ترکیب گالوانیزه و میلگرد معمولی استفاده شود، احتمال از بین رفتن گالوانیزه وجود دارد. پس بهتر است از عایق بندی های الکترونیکی بین میلگردها هم استفاده کرد. اگر از محافظ های شیمیایی در عملکردهای گالوانیزه استفاده شود، دارای ریسک بیشتری است و حتی خوردگی میلگردها را هم بیشتر می کند.
۵. میلگرد های زنگ نزن
این میلگردها معمولا در موارد ویژه و خاص مورد استفاده قرار می گیرند و دارای هزینه زیادی هستند. این میلگرد از مغزه فولاد بوده و حدود ۱ تا ۲ میلی متر هم فولاد زنگ نزن دارد که مواد جدیدی است که به تازگی وارد بازار شده است. این نوع میلگردها نسبت به میلگردهای معمولی دارای هزینه بالاتری است و نسبت به میلگردهای استنلس استیل هزینه کمتری را دارا است. مورد مهمی که در این زنگ نزن ها وجود دارد، این میلگردها دچار خوردگی های حفره ای می شوند؛ پس باید از فولاد زنگ نزن با آلیاژ‌های کروم و نیکل با درصد بالا استفاده کرد.
۶. جلوگیری از زنگ زدگی میلگرد با استفاده از بازدارنده خوردگی
موارد دیگر جلوگیری از زنگ زدگی میلگرد و خوردگی که می توان استفاده کرد، کلسیم نیتریت است که از مهم ترین و اصلی ترین موادهای بازدارنده خوردگی محسوب می شوند و با بتن هم سازگاری دارد. مزیتی که دارد این است که بدون اینکه در عملکرد، طراحی و ساخت بتن تاثیر بگذارد، به ترکیب بتن اضافه می شود. برای اینکه این مواد بتواند جلوی خوردگی میلگردها را بگیرد، بعد از حساب کردن اندازه کلرایدی که برای عمر مفید سازه ها به کار می رود، به میزان مناسب مواد بازدارنده به کلسیم نیتریک به بتن ها اضافه می شود.
کلام پایانی
برای اینکه ساختمان و سازه های شما دارای استحکام و مقاومت بیشتری باشند، در زمان ساخت و اجرای ساختمان از مقطع فولادی که دارای کیفیت بهتر و بالاتری است و دارای آسیب نیست، استفاده کنید. برای جلوگیری از زنگ زدگی میلگرد در مراحل بتن ریزی فونداسیون ها، به کارگیری میلگردهای مرغوب، باکیفیت، بدون آسیب و آرماتورهای پی ساختمان از مهمترین مراحل ساخت سازه ها محسوب می شود. امید است این مطالب از استحکام سازان ، مجری متخصص انواع اپوکسی کف و خدمات اجرایی بتن ، برای شما عزیزان مفید بوده باشد.
